REZULTATY

Zgromadzone przez nas dane wskazują na bardzo nierównomierne rozmieszczenie płomykówki w Polsce. Porównując udział obiektów, w których stwierdzono jakiekolwiek ślady płomykówki, można wyróżnić obszary, gdzie występuje ona nielicznie (Mazury, Północne Podlasie oraz Dolny Śląsk i Opolszczyzna - od 2 do 13%) oraz takie, gdzie występuje ona znacznie częściej (Pomorze Zachodnie, Kraina Gór Świętokrzyskich, Kujawy, Lubelszczyzna, Mazowsze, Wielkopolska - 32-44%). Stanowiska, w których płomykówka występuje obecnie, stanowią około połowy wszystkich stwierdzonych stanowisk tego gatunku. Na terenach, gdzie płomykówka występuje rzadko, większość stanowiły stanowiska opuszczone lub takie, na których stwierdzano tylko pojedyncze ślady. Dokładniejsze badania przeprowadzone w niektórych regionach (Południowe Podlasie, powiat działdowski) wykazały również, że większość stanowisk (ponad 70%) znajduje się poza obiektami sakralnymi. Na powierzchniach tych dominowały stanowiska zlokalizowane w otworach wentylacyjnych bloków. Najprawdopodobniej jest to spowodowane coraz mniejszą liczba dostępnych wież i strychów kościołów oraz dużym stopniem penetracji pozostałych obiektów (np. budynków gospodarczych) przez kunę domową. Czytaj poniżej.

  • pdf NO_2006-2-Krupi_ski.pdf - Krupiński D. 2006. LIczebność, lokalizacja miejsc lęgowych oraz preferencje siedliskowe płomykówki Tyto alba na Południowym Podlasiu. Not. Orn. 47: 80-88.
  • Lokalizacja skrzynek lęgowych kontrolowanych przez TP "Bocian".

PODSUMOWANIE DANYCH

W 2010 r. pozyskaliśmy środki na skontrolowanie 150 wytypowanych skrzynek lęgowych, które zamontowano w latach 2000-2009 centralnej i wschodniej Polsce oraz dowieszenie nowych. Realizacja przedsięwzięcia była możliwa dzięki dotacji Fundacji EkoFundusz. Działania były prowadzone w miesiącach styczeń-kwiecień (tak aby ominąć okres lęgowy ptaków) na terenie trzech województw: lubelskiego, mazowieckiego i warmińsko-mazurskiego. Podczas kontroli wyczyszczono skrzynki zanieczyszczone wypluwkami płomykówek oraz materiałem gniazdowym innych ptaków. Niektóre skrzynki (ze względu na słaby stan techniczny) naprawiono lub wymieniano na nowe. Znaczna liczba budynków, z zamontowanymi wewnątrz skrzynkami, przeszła w ostatnich latach remonty i modernizacje. Na skutek tych działań znaczna ich cześć stała się niedostępna dla płomykówki oraz innych ptaków. W takich przypadkach wykonywano ponownie otwory wlotowe (np. w zasiatkowanych oknach) i dostawiano niewykorzystywane skrzynki, przez co przywracano dostępność obiektów dla sów.

Skontrolowano 142 budynki z zamontowanymi skrzynkami. Do 8 pozostałych z różnych przyczyn nie można było się dostać. W 9 budynkach nie odnaleziono budek, które najprawdopodobniej zaginęły podczas prac remontowych, więc łącznie sprawdzono ich 133. Ślady obecności płomykówki w postaci wypluwek, piór, martwych i żywych ptaków oraz lęgów stwierdzono w 48 (33,8%) obiektach (Ryc. 1.).

 

  • Ryc. 1. Efektywność kontroli skrzynek lęgowych dla płomykówki w roku 2010.

Wymieniono na nowe 15 starych skrzynek lęgowych oraz dowieszono 35 w nowych miejscach. W porównaniu do lat poprzednich, jako miejsce montażu, mniejszy udział miały obiekty sakralne. Wzrosło natomiast liczba budynków gospodarczych usytuowanych w zabudowie wiejskiej np.: wiatraków, młynów, opuszczonych budowli przemysłowych, wież ciśnień itp. Przyczyną tego było wykorzystanie w poprzednich latach prawie wszystkich obiektów sakralnych, w których istniały dogodne warunki do montażu skrzynek (Ryc. 2.). 

 

  • Ryc. 2. Typy budynków, na jakich zamontowane zostały skrzynki przed rokiem 2010 (kolumny czarne) i w roku 2010 (kolumny szare).

Na podstawie jednorazowej kontroli, przeprowadzonej w okresie zimowym i wczesnowiosennym, nie można jednoznacznie stwierdzić czy skrzynka jest zajęta, opuszczona czy odwiedzana przez płomykówkę. Z tego powodu wszelkie ślady tej sowy w skrzynkach lęgowych były traktowane jako jedna uogólniona kategoria „skrzynka wykorzystana przez płomykówkę”. Tylko w 5 przypadkach odpowiedź była jednoznaczna, gdyż podczas kontroli natrafiono na bezpośrednią obecność płomykówki lub jej lęg w skrzynce. Łącznie na 134 skontrolowane skrzynki 35 (26,1%) było wykorzystanych przez płomykówkę. Oprócz płomykówki stwierdzono obecność takich ptaków jak: kawka (24 – 17,9%), gołąb miejski/domowy (9 – 6,7%), kopciuszek (5 – 3,7%). Ze skrzynek sporadycznie korzystają osowate (2 – 1,5%) oraz kuna domowa (7 – 5,2%), której drapieżnictwo jest zagrożeniem dla płomykówki.

 

  • Ryc. 3. Wykorzystanie skrzynek lęgowych przez płomykówkę oraz inne zwierzęta.