W lipcu 2004 roku, we wszystkich krajach, w których występuje bocian biały, odbyło się VI światowe liczenie gniazd tego gatunku. Liczenia takie odbywają się systematycznie, co 10 lat. Pierwsze na świecie liczenie bocianów na ziemiach polskich odbyło się w roku 1876. Międzynarodowe Cenzusy odbywały się odpowiednio w: 1934, 1958, 1974, 1984, 1994/95 roku. Wykazały one spadek liczebności gatunku w Europie Zachodniej, czego efektem było powstanie wielu programów ochrony bociana.

Dane dotyczące liczebności gromadzono dwoma sposobami; przy pomocy ankiet wysyłanych do sołtysów oraz bezpośrednich kontroli gniazd. W odniesieniu do każdego gniazda zbierano takie informacje jak: umiejscowienie gniazda, liczba młodych, adres najbliższej posesji, nazwa: miejscowości, gminy, województwa oraz dane kontrolującego. Istotne były także informacje, że w danej miejscowości nie występują gniazda bocianie.
W spisie brały udział osoby indywidualne, instytucje naukowe, stowarzyszenia, szkoły, parki narodowe, parki krajobrazowe, itp. Dane z kontroli zostały podsumowane przez zespoły przyrodników koordynujących akcję w poszczególnych województwach. Na ich podstawie zostały przygotowane opracowania nt. liczebności bociana na terenie poszczególnych województw. Wyniki te zostały włączone do opracowania krajowego.

Koordynatorem działań w ramach Cenzusu na terenie woj. mazowieckiego było Towarzystwo Przyrodnicze “Bocian”. Partnerem było Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk, które przy udziale swoich współpracowników policzyło bociany w granicach administracyjnych dawnego woj. warszawskiego obejmujących w całości: m. St. Warszawę oraz powiaty: warszawski zachodni, piaseczyński, pruszkowski, nowodworski, otwocki (bez gminy Sobienie-Jeziory), legionowski, miasto i gminę Grodzisk Mazowiecki, miasto Milanowek (w powiecie grodziskim), gminę Brochów w powiecie sochaczewskim, miasta oraz gminy Radzymin i Wołomin (w pow. wołomińskim), miasto Sulejowek i gminę Halinów (pow. miński). W części południowej województwa mazowieckiego bociany były liczone przez członków Towarzystwa Badań i Ochrony Przyrody. W liczeniu na Mazowszu wzięła udział ponadto duża grupa członków i współpracowników TP “Bocian”, dyrekcje parków krajobrazowych (Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego, Parku Krajobrazowego Podlaski Przełom Bugu, Brudzeńskiego i Gostynińsko – Włocławskiego Parku Krajobrazowego, Mazowieckiego i Chojnowskiego Parku Krajobrazowego), osoby indywidualne, szkoły. W sumie w akcji na terenie woj. mazowieckiego (313 gmin), lubelskiego (11 gmin), warmińsko-mazurskiego (5 gmin) i podlaskiego (9 gmin) wzięło udział ponad 200 osób, które skontrolowały łącznie teren 338 gmin!

Rozmieszczenie par lęgowych bociana białego w województwie mazowieckim w roku 2004 było nierównomierne. Gradient zasiedlenia terenu w województwie rósł od południowego-zachodu w kierunku północno-wschodnim. Obszar złożony z powiatów: płońskiego, ciechanowskiego, mławskiego, przasnyskiego, ostrołęckiego, ostrowskiego, wyszkowskiego, sokołowskiego, węgrowskiego, łosickiego i siedleckiego charakteryzował się, bardzo wysoką liczebnością bociana białego i wchodził w skład głównego rejonu występowania tego gatunku w Polsce.

Istniał wyraźny związek rozmieszczenia bocianich gniazd z cechami terenu. Duże koncentracje par odnotowano w powiatach gdzie jest dobrze rozwinięta sieć rzeczna. Większość par województwa koncentrowała się w dolinach: Bugu, Narwi, Omulwi, Płodownicy, Orzyca oraz Liwca. Mniej wyraźne koncentracje występowały w dolinie Wisły, która stanowiła jakby obszar graniczny pomiędzy terenami o największych i mniejszych liczebnościach bociana nie tylko w województwie, ale także w kraju. Bociany gniazdowały także na terenie gmin miejskich, w tym na peryferiach Warszawy doliczono się 8 par. W miastach: Mińsk Mazowiecki, Ostrołęka, Ostrów Mazowiecka, Radom, Siedlce gniazdowało w 2004 roku po jednej bocianiej parze.
 

Gniazdowanie kolonijne a więc skupienia, co najmniej 5 gniazdujących par w jednej miejscowości przy odległości nieprzekraczającej 200m stwierdzono w wielu rejonach województwa. W roku 2004, w województwie mazowieckim odnotowano 152 kolonie bociana białego. Skupienia od 5 do 10 par występowały w 141 miejscach, a największe kolonie liczyły 15-17 par. Kolonie od 10 do17 zasiedlonych gniazd odnotowano w 11 gminach województwa. Najczęściej kolonie występowały w rejonach o najwyższym zagęszczeniu bociana, w północnej i północno-wschodniej części województwa. Najwięcej zajętych gniazd (17) stwierdzono w miejscowości Surowe w gminie Czarnia.

W miejscowościach Lipniki (gmina Łyse) i Stare Budy (gmina Brańszczyk) stwierdzono po 15 par bociana. W Borsukach (gmina Sarnaki) odnotowano 14 par bociana białego. Gniazdowanie kolonijne na terenie województwa ograniczało się do rejonów o najlepszych warunkach żerowiskowych. Warunki takie oferują doliny rzek: Bugu, Narwi, Omulwi, Płodownicy i Liwca, ale również wielu innych mniejszych rzek i cieków.
 

W województwie mazowieckim w 2004 roku stwierdzono lęgi 6811 par bociana białego. Po uwzględnieniu terenów słabiej zbadanych całkowitą liczbę par bociana w województwie oszacowano na 7142 pary.

Największą liczbę par odnotowano w północnej i północno-wschodniej części województwa, a więc w powiatach: wyszkowskim, łosickim, ciechanowskim, płońskim, sokołowskim, mławskim, przasnyskim, węgrowskim, ostrowskim, siedleckim, ostrołęckim. Łącznie na terenie wymienionych powiatów gniazdowało ponad 54,3 % mazowieckiej populacji bociana. Najmniej bocianich par odnotowano na terenie powiatów warszawskiego i pruszkowskiego.

Rekordowa pod względem liczby par przystępujących do lęgu (148 par) była znajdująca się w północnej części województwa gmina Chorzele (powiat przasnyski). W gminach: Nur (powiat ostrowski), Goworowo i Baranowo (powiat ostrołęcki) oraz Sadowne (powiat węgrowski), stwierdzono odpowiednio 67, 90, 91 i 100 par bociana białego.
 

Średnie zagęszczenie bociana (StD) w 2004 roku, przeliczone na powierzchnię województwa, wynosiło 20,2 pary/100 km2. W poszczególnych powiatach wartość ta wahała się od 4,8 pary/100 km2 w powiecie pruszkowskim do 34,7 pary/100 km2 w powiecie ostrowskim. Zagęszczenia wyższe od średniego dla województwa stwierdzono w 13 powiatach. Wartości zagęszczenia wzrastały z południowego zachodu na północny wschód, podobnie do ogólnej tendencji dla całego kraju. W poszczególnych gminach średnie zagęszczenia wahały się w granicach od 1,4 pary/100 km2 w gminie Błędów (powiat grójecki) do 69 par/100 km2 w gminie Sadowne (powiat węgrowski). Wysokie zagęszczenia par lęgowych odnotowano w gminach sąsiadujących ze sobą powiatów ostrołęckiego i ostrowskiego. Osiągały one następujące wartości (w parach na 100 km2) w gminach powiatu ostrołęckiego: Goworowo (41), Baranowo (46), Czarnia (56), a w powiecie ostrowskim: Zaręby Kościelne (44), Szulborze Wielkie (47), Małkinia Górna (52) i Nur (64). Zagęszczenia zdecydowanie wyższe od średniej dla województwa i powiatu uzyskano w gminach: Chorzele (powiat przasnyski), Bierzuń (powiat żuromiński), Szreńsk (powiat mławski) i Rzewnie (powiat makowski). Wynosiły one odpowiednio: 42, 47, 50 i 60 par/100 km2.

Liczba par przypadająca na 100 km2 obszarów dostępnych (StDSt), w tym wypadku użytków rolnych na terenie województwa wynosiła 30 par. Natomiast liczba par przeliczona na 100 km2 podstawowych żerowisk (StB), a więc łąk, pastwisk i upraw pastewnych roślin motylkowych wyniosła w skali województwa 123,9 pary/100 km2.