14 i 15 II 2011 - „Ile są warte polskie bociany?” – zastanawiali się uczestnicy seminarium, które odbyło w Chynowej w gminie Przygodzice koło Ostrowa Wielkopolskiego.

Było to drugie seminarium naukowe, zorganizowane przez Instytut Zoologii Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu w gospodarstwie agroturystycznym „Agro-Spa” w Chynowej (patrz www.agro-spa.com.pl) w Dolinie Baryczy. Poprzednio, 30 IX i 1 X 2010 r., zastanawiano się ogólnie na temat pojecia „usług środowiska” (inaczej „świadczeń środowiska”) i możliwości oszacowania wartości ekonomicznych polskiej przyrody (więcej: na naszej stronie). Teraz jako konkretny przykład rozważań wybrano najbardziej bodaj „polski” gatunek zwierzęcia. Krajowa populacja bociana białego jest bowiem nie tylko jest największą na świecie (20% liczebności światowej), ale gatunek ten jest też bardzo mocno obecny w polskim krajobrazie, kulturze i sztuce.

Projekt dotyczący oszacowania wartości ekonomicznej bociana białego realizowany jest przez zespół naukowców z czterech polskich uczelni (Uniwersytet Łódzki, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Zielonogórski) przy współpracy Instytutu Ochrony Przyrody PAN oraz organizacji pozarządowych (Liga Ochrony Przyrody, Leszczyńska i Południowowielkopolska Grupa Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków, Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków i Towarzystwo Przyrodnicze „Bocian”). Łącznie w seminarium wzięło udział 16 przedstawicieli tych instytucji i organizacji.

Spotkanie zorganizowane zostało w gminie Przygodzice, która jest szeroko znana w kraju i świecie dzięki kamerze internetowej przedstawiającej tutejsze gniazdo bocianie na stronach www.bociany.ec.pl i www.bociany.ittv.pl. Strony te są odwiedzane łącznie przez 2–5 mln użytkowników rocznie, co pokazuje duże zainteresowanie tym gatunkiem i jest dobrym pretekstem do mówienia o ekonomicznych aspektach jego polskiej populacji. Projekt ten, prowadzony przez Południowowielkopolską Grupę OTOP przy współpracy Gminy Przygodzice, Grupy iTTv i Telekomunikacji Kolejowej S.A., był tematem jednej z prezentacji w czasie seminarium, przygotowanej przez koordynatora projektu Pawła T. Dolatę.

Po raz pierwszy w seminarium o bocianie uczestniczyli nie tylko biologowie i praktycy ochrony tego gatunku, ale też ekonomiści. Chyba najbardziej znanym przykładem korzyści przynoszonych przez bociany jest zjadanie gryzoni i niektórych owadów powszechnie uznawanych za szkodniki upraw. Szacuje się, że bociany wyłapują w Polsce dla siebie i swoich młodych ok. 12 tys. ton tych zwierząt rocznie. Z drugiej strony, podziwianie bocianów jest źródłem istotnych wartości rekreacyjnych. Miejscowości, w których zamieszkuje szczególnie dużo bocianów, tzw. bocianie wioski, jak Kłopot w woj. lubuskim czy Żywkowo w woj. warmińsko-mazurskim (obie prezentowane w czasie seminarium, odpowiednio przez prof. dra hab. Leszka Jerzaka z LOP i Uniwersytetu Zielonogórskiego oraz Krzysztofa Molewskiego z PTOP), stanowią ważne atrakcje turystyczne. Choć bardzo trudno oszacować wartość kulturową tego gatunku, nie ulega wątpliwości, że przynosi on polskiemu społeczeństwu i gospodarce liczne korzyści. Wizerunek bociana jest powszechnie wykorzystywany w produkcji ozdób, zabawek, wydawnictw lub jako logo firm.

W czasie spotkania wykorzystywano koncepcję usług ekosystemowych, która w ostatnich latach jest powszechnie stosowana w różnych opracowaniach międzynarodowych. Najważniejsze z tych opracowań tworzone były w ramach projektów realizowanych pod egidą ONZ, takich jak Millennium Ekosystem Assessment i The Economics of Ecosystems and Biodiversity. Usługi ekosystemów to korzyści, jakich dostarcza nam przyroda, a bez których ani gospodarka, ani społeczeństwo nie są w stanie istnieć. Dlatego tak ważne jest ich poznanie i choć orientacyjne oszacowanie ich wartości, w szczególności usług ekosystemowych dostarczanych przez bociana białego – nieformalnego symbolu naszego kraju.


Opracowali: Jakub Kronenberg, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny Uniwersytetu Łódzkiego, kronenbe@uni.lodz.pl; Mikołaj Czajkowski, Wydział Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego, miq@wne.uw.edu.pl; Paweł T. Dolata, Południowowielkopolska Grupa OTOP, p.dolata@op.pl

źródło: www.pwg.otop.org.pl