Wraz z końcem ubiegłego roku przyszedł czas na dokładne podsumowanie obserwacji zbieranych w Dolinie Krzny siłami członków i sympatyków TP „Bocian”. O wstępnych wynikach naszej inicjatywy i nadziejach na to, że obszar ten stanie się w przyszłości częścią sieci Natura 2000 pisałem w artykule „Czy Dolina Krzny stanie się obszarem ptasim Natura 2000?” (Kraska 18 1-2/2010).  Do tej pory tylko niewielkie fragmenty doliny zostały objęte ochroną w ramach obszaru siedliskowego SOO Dolina Krzny, a w ujściowym odcinku Parku Krajobrazowego „Podlaski Przełom Bugu” i  OSO  Dolina Dolnego Bugu.

Uzupełniliśmy standardowy formularz danych (SDF) i wyznaczyliśmy granice proponowanej ostoi w oparciu o cenne stanowiska i siedliska gatunków z załącznika I Dyrektywy Ptasiej, a także innych gatunków zagrożonych w skali europejskiej i globalnej lub wykazujących na silne tendencje spadkowe populacji. W wytyczaniu granicy obszaru uwzględniliśmy ważne szczegóły terenowe umożliwiające jej identyfikację oraz podział ewidencyjny, aby w przypadku włączenia obszaru do sieci Natura 2000 dać jasną informację, która działka ewidencyjna objęta jest ochroną. Powierzchnię proponowanej ostoi stanowią w około 85% obszary rolnicze. W kontekście obowiązujących wymogów wzajemnej zgodności  informacja o statusie ochronnym działek jest  istotnym czynnikiem przy wyborze metod gospodarowania oraz naliczania płatności rolnośrodowiskowych.

Wypełnione SDF i mapy zostały przesłane do Marii Jujki-Radziewicz, która w Ogólnopolskim Towarzystwie Ochrony Ptaków (partner Birdlife) odpowiedzialna jest za koordynowanie ochrony ostoi ptaków (IBA). Dostaliśmy potwierdzenie, że na wyznaczonym przez nas obszarze progi kwalifikujące przekraczają:

rycyk (A1/C1) - obszar jest miejscem regularnego występowania znaczącej liczebności gatunku zagrożonego globalnie, lub innego gatunku będącego przedmiotem specjalnej troski na poziomie globalnym – co roku wzdłuż doliny, w trakcie wiosennej wędrówki przelatuje co najmniej  40 osobników tego gatunku i znane jest przynajmniej 5 stanowisk lęgowych (kategoria B).

gęś białoczelna C3 - obszar regularnie grupuje przynajmniej 1% przelotnej populacji gatunków migrujących, które nie są uznawane za zagrożone w skali Unii Europejskiej – co roku wzdłuż doliny, w trakcie wiosennej wędrówki przelatuje około 10-15 tys. osobników tego gatunku.

Poniżej załączamy wypełniony Standardowy Formularz Danych Dolina Dolnej Krzny oraz mapę z granicą obszaru. Dla zainteresowanych osób możemy przesłać granice w formacie cyfrowym .shp. Udostępniamy zgromadzone przez nas informacje, gdyż mogą być przydatne w prowadzeniu postępowań środowiskowych do inwestycji wymagających raportów OOŚ. W ostatnich dniach (20.12.2011r.) została opublikowana decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach dla budowy autostrady A-2 (odcinek Warszawa-Kukuryki), która będzie przecinała dolinę w okolicy wsi Nowosiółki. Istnieją także plany przeprowadzenia nitki gazociągu, budowy hydroelektrowni (jaz w Kijowcu) a także farm wiatrowych (pola na północ od Horbowa). Istnieje obawa, że skumulowany wpływ tych inwestycji może negatywnie oddziaływać na stan siedlisk i gatunków zagrożonych występujących na tym terenie.

Prośba o zbieranie danych z tego terenu jest nadal aktualne. Zachęcamy do publikowania obserwacji w Polskiej Kartotece Przyrodniczej. W SDF Dolina Dolnej Krzny wykorzystano obserwacje zgromadzone w Polskiej Kartotece Przyrodniczej oraz na forum:  „Bocian”, „Przyroda”„Wędkarski Świat”.

Obserwatorzy: Anna Aftyka, Sylwester Aftyka, Łukasz Daniluk, Tomasz Grzybowski, Dominik Krupiński, Jerzy Lewtak, Marta Lewtak, Jarosław Ligaj, Katarzyna Ludwiczak, Jarosław Mydlak, Mirosław Rzępała, Krzysztof Senczyk, Jerzy Szulak, Krzysztof Szulak, Mariusz Szulak, Janusz Wójciak.

Jerzy Lewtak

Galeria zdjęcia wykonanych w Dolinie Dolnej Krzny