W poniedziałek 31 lipca miłośnicy nietoperzy z TP "Bocian" wyjechali na 10 dni do Naturpark Barnim koło Berlina aby wziąć udział  w polsko-niemieckim projekcie  "Ochrona nietoperzy w Drawieńskim Parku Narodowym i Naturpark Barnim". Położony niedaleko na północ od Berlina Naturpark Barnim jest miejscem wypoczynku wielu Berlińczyków. Jeziora o przejrzystej wodzie, piękne wrzosowiska i pachnące bory sosnowe przyciągają także turystów z całych Niemiec. Miejsce to zauroczyło również i nas. Zamieszkaliśmy w schronisku młodzieżowym w Űtzdorf koło Wandlitz, niedaleko najczystszego jeziora w okolicy otoczonego buczynami - Liepnitzsee.

 

 

Nasze miejsce pracy - schron zawalony gruzem. Fot. Judyta Gulatowska, Marek Kowalski

Jednak pamiętajmy, że nie byliśmy tam dla przyjemności. Nasza praca polegała na uporządkowaniu i przystosowaniu dawnego schronu na potrzeby nietoperzy. Schron ten znajduje się na byłym poligonie niedaleko Bernau. W ciągu kilku dni wytężonej pracy przerzuciliśmy setki cegieł oraz kupy gruzu i piachu. Uporządkowaliśmy wnętrze schronu wyrzucając zalegający tam gruz i układając murki z cegieł, które - miejmy nadzieję - staną się potencjalnymi schronieniami dla nietoperzy. Zrobiliśmy też wyłożony folią "basen dla nietoperzy", w którym zbierać się będzie deszczówka spływająca do schronu przez specjalnie wywiercone otwory w dachu. Na dachu schronu z podłużnych kawałków papy utworzyliśmy lej zbierający wodę deszczową i odprowadzający ją przez otwory w dachu do "basenu". Dzięki temu w schronie będzie większa wilgotność powietrza sprzyjająca wykorzystaniu tego obiektu przez nietoperze. W ramach zabezpieczania schronu przed nieproszonymi gośćmi niepokojącymi nietoperze zasypaliśmy wszelkie boczne wejścia i dziury. W kolejnym etapie prac planowane jest zamurowanie głównego wejścia do schronu z pozostawieniem jedynie wlotów dla nietoperzy.

Podczas pobytu w Naturpark Barnim zwiedziliśmy kilka obiektów przystosowanych dla potrzeb nietoperzy m.in. schrony koło Bernau, dawne podziemne zbiorniki na wodę koło Eberswalde, lodownię koło Grüntal oraz kilka innych obiektów. W dawnym browarze we Frankfurcie nad Odrą rozstawiliśmy siatki na nietoperze, niestety nic się nie złapało ze względu na deszczową pogodę. W Furstenwalde, w dawnych hangarach na rakiety, udało nam się znaleźć między betonowymi płytami cztery nocki duże i jednego nocka Natterera. Obserwowaliśmy jak niemiecki chiropterolog - Lutz Ittermann wyjmował je z gębokich szczelin, a następnie wykonywał pomiary.

 

Odwiedziliśmy również otwarte w tym roku Międzynarodowe Muzeum Nietoperzy w Julianenhof koło Bukowa, znajdujące się na terenie Naturpark Märkische Schweiz. Muzeum to założone zostało przez niemiecką organizację zajmującą się ochroną nietoperzy "Mausohr e.V.". Na poddaszu tego budynku znajduje się największa w Brandenburgii kolonia rozrodcza nocków Brandta, licząca kilkaset osobników.

Po muzeum oprowadzał nas prezes "Mausohr e.V." - Manfred Näfe. W salach wystawienniczych muzeum podziwialiśmy prezentacje dotyczące niemieckich nietoperzy, ich występowanie w Brandemburgii, stereoskopowe zdjęcia wielu gatunków (rewelacja), informacje o programach ochronnych towarzystwa. Pokazane były także kolekcje nietoperzowych gadżetów (najróżniejszych - od zabawek, przez znaczki pocztowe, butelki, kapsle aż do lampy gazowej...). Na zewnątrz, na ścianie jednego z budynków gospodarczych, znajdowała się wystawa różnych rodzajów budek dla nietoperzy - nie przypuszczaliśmy, że jest ich tak dużo.

Było to niezapomniany obóz, pełen nowych nietoperzowych doświadczeń, wytężonej pracy, a przede wszystkim obfitujący w nowe znajomości. Pozwolił nam też poznać wiele nowych słów z języka niemieckiego.

Nietoperzowy mini słowniczek niemiecko - polski:
die Fledermaus - nietoperz
das Mausohr - nocek duży
die Grosse Bartfledermaus - nocek Branta
die Mopsfledermaus - mopek
die Fransenfledermaus - nocek Natterera
die Rauhhautfledermaus - karlik większy
die Zwergfledermaus - karlik malutki
das Braune Langohr - gacek brunatny
der Grosse Abendsegler - borowiec wielki
der Kleine Abendsegler - borowiaczek
die Zweifarbfledermaus - mroczek posrebrzany
die Breitflugefledermaus - mroczek późny.
Serdecznie dziękujemy organizatorom obozu - dyrekcji Drawieńskiego Parku Narodowego i zarządowi Naturpark Barnim, a w szczególności Kerstin i Andreasowi, oraz Henry'emu, który organizował dla nas prace, a także Fundacji Interreg oraz funduszowi ochrony przyrody Brandenburgii, finansujacym cały program.